Zeytin (Olea europaea), zeytingiller (Oleaceae) familyasından meyvesi yenen Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür.
Besleyici değeri çok yüksek olan bir besindir. Zeytinde bol miktarda bitkisel protein, yağ, A, C, E vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, kükürt, klor, magnezyum mineralleri vardır. Kalp ve damar sağlığı için çok faydalı olan zeytin, yaşlanmanın etkilerini de azaltır.
Zeytin dalından yenemeyecek kadar acıdır. Bu yüzden tüketilmeden önce bir işlemden geçmesi gerekir. İşlenme sürecindeki metot zeytinin türüne, yetiştirildiği bölgeye ve elde edilmek istenen doku ve renge göre değişir. Bazı zeytinler olgunlaştığında toplanırken bazıları olgunlaşmadan toplanır. zeytinin rengi olgunluk aşamasına doğrudan bağlı olmak zorunda değildir. Birçok zeytin hamken toplanır ve zamanla olgulaşarak koyulaşır. Ama bazı zeytin türlerinin olgunlaşma süreci yeşilken başlar ve olgunlaştıklarında da yeşil kalır; bazılarında ise bu süreç siyah renkle başlayıp siyah renkle sonuçlanır. Salamura ve selede tatlandırma zeytinde en sık kullanılan yöntemlerdir ve her yöntemin zeytin üzerinde renk ve doku olarak farklı bir etkisi vardır.
Zeytin, boylu bir çalı veya 10 metreye kadar boylanabilen, sık dallı, yayvan tepeli, herdem yeşil yapraklı bir ağaçtır. Geniş, kıvrımlı, yamru yumru bir gövdesi vardır. Ağaç yaşlandıkça, düzgün gri renkli gövde kabuğu giderek çatlar. Ağacın tacı (tepesi), yaklaşık olarak artan boy kadar her sene genişler. Uzun ömürlü bir ağaçdır, yaklaşık 2000 yıl kadar yaşayabilir. Verimli topraklarda taç açık ve asimetrik, verimsiz topraklarda ise daha yoğun ve yuvarlaktır. Sürgünleri gri renkli, dikensiz ve hemen hemen üç köşelidir.
Mızraksı, çok kısa saplı, deri gibi sert yaprakları sürgünlere karşılıklı çiftler halinde dizilmiştir. Yaprakları basit, tam kenarlı ve kenarlar alt yüze doğru hafif kıvrıktır. Yaprağın boyu 20–86 mm, genişliği de 5–17 mm’dir. Yaprakların ucunda sivri bir çıkıntı bulunur. Yaprağın üst yüzü koyu gri-yeşil ve tüysüz, alt yüzü mavimsi gümüşi renkte ve beyaz sık ipeksi tüylerle kaplıdır.
Zeytin dayanıklılığın sembolüdür.
Baharın sonlarına doğru yaprakların koltuğunda seyrek salkımlar halinde açan, küçük beyazımsı-sarı renkli, kokulu çiçekleri vardır. Rüzgârların taşıdığı çiçek tozlarıyla döllenen çiçekler etli ve yağlı meyve verir. Meyve önce yeşil, olgunlaştıktan sonra da parlak siyah bir renk alır. Etli meyvenin içinde sert bir çekirdek vardır. Meyvenin etli kısmından ve çekirdeğinden elde edilen "yağı" bakımından çok değerli bir ağaçtır. Aynı zamanda ağacının çok heybetli ve estetik bir görünümü vardır. Odunu çürümeye karşı son derece dayanıklıdır.
Zeytinin yaprağında tanen, uçucu yağlar, organik asitler ve rezin bulunur. Yapraklar ve gövde kabuğu % 5 çay (infüzyon) halinde iştah açıcı, idrar söktürücü ve ateş düşürücü olarak kullanılır. Şeker hastalığında kullanım alanı olduğu gibi, tansiyon düzenleyici olarak da bilinir.
Zeytin ağacına ilişkin mevcut en eski veri Ege Denizi’ndeki Santorini Adası’nda yapılan arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkarılan 39.000 yıllık zeytin yaprağı fosilleridir. Kuzey Afrika’daki Sahra bölgesinde gerçekleştirilen arkeolojik araştırmalarda ise M.Ö. 12.000'e ait zeytin ağacı bulgularına rastlandı. İlk zeytin hasadının ne zaman ve hangi uygarlık tarafından yapıldığıysa bilinmemektedir.
Zeytinyağı, zeytin ağacının (Olea europaea) meyvesinden elde edilen yeşilimsi-sarımtırak renkte sıvı bir yağdır.
Dermokozmetik amaçlı kullanılmaktadır. Zeytinyağı saç dökülmesini engeller, saçın çabuk uzamasını sağlar, lezyonlu saçlı deriyi onarmaya yardımcı olur ve kepek oluşumunu engeller. Zeytinyağı cildi olumsuz dış etkenlere karşı korurlar. Cildi güzelleştirip yaşlanmasını geçiktirerek ciltteki kırışıklık oluşumunu engeller. Makyaj kimyasallarının oluşturabileceği olumsuz etkileri azaltır. Cilt hastalıklarının oluşumu önlemeye yardımcı olur.
Doğal zeytinyağlı ürünler cilldimizde kimyasal kalıntılar bırakmadığından dünyada kullanımları giderek artmaktadır. Yüzyıllardır akdenizlilerin sağlık ve güzellik kaynağı olmuştur. Kutsal metinlerde de şifa kaynağı olduğu belirtilmiştir.
Tarih, zeytinyağı üretimine ilişkin en belirgin izlerin Akdeniz’in tam ortasındaki Girit Medeniyeti’ne, MÖ 4500 yıllarına dek uzandığını göstermektedir.
Zeytinyağı kültürünün Akdeniz’deki diğer kavimlere yayılmasında en önemli rolü Giritliler oynamıştır; hem de yaklaşık 3000 yıl boyunca. Güçlü ticaret filolarına sahip olan Giritliler'in gerçekleştirdiği zeytinyağı ticaretinin günümüzdeki en canlı tanıkları, Knossos ve Faistos saraylarının yıkıntıları arasında bulunan 2 metrelik zeytinyağı küpleridir. “Pithoi” denilen bu dev küplerle beraber bulunan tabletlerde ise o günkü zeytinyağı ticaretinin nerelere yapıldığını ve zeytinyağının nerelerde üretildiğine dair bilgiler yer almaktadır.
Aslında zeytinyağı kültüründe Anadolu, coğrafya olarak hep vardır; ama ön planda görünen Ege’nin karşı yakasıdır. Bunun sebebi, Homeros’un Batı Medeniyeti’ndeki tartışmasız ağırlığından ötürü zeytinyağı kültürünün merkezine sürekli olarak Antik Yunan'ın yerleştirilmesidir. Helen Medeniyeti’nin sadece Ege’nin karşı kıyısını değil Anadolu coğrafyasını da kapsadığı unutulur. Milet’in, Efes’in, Foça’nın, Klazomenai’nin (Urla), Erythrai’nin, Assos’un Anadolu’da olduğu ihmal edilir.
Zeytin ağacı (Olea europea) narin bir ağaçtır. Ağır ve zahmetli büyümesine karşın oldukça uzun ömürlüdür. Bir zeytin ağacının ortalama ömrü 300-400 yıldır, ancak 3 bin yaşında zeytin ağaçlarına da rastlanmıştır. Bu nedenle zeytin ağacının adı mitoloji ve botanikte “ölümsüz ağaç”tır.
Derinlere uzayan kökleri sayesinde kalkerli, çakıllı, taşlı ve kurak topraklarda yetiştirilmeye elverişli olan zeytin ağacı için en verimli ortam yazları sıcak, kışları ise ılıman geçen iklimlerdir. Çünkü zeytin ağacı ışığı, güneşi ve 15°C üstündeki sıcaklığı sever. Yıllık ortalama 220 mm yağış zeytin ağacının verimli bir şekilde büyümesi için yeterlidir. Zeytin ağacı genellikle rakımı düşük coğrafyalarda yetişir. Ancak denizden 1000 metre yükseklikte de zeytin tarımı yapılabilmektedir. Çalı görünümündeki zeytin ağacının yapraklarının üst yüzü koyu, alt yüzü ise gümüş rengindedir. Yapraklar mükemmel bir düzen içinde dalın iki tarafından karşılıklı olarak çıkar. Ortalama 40 - 50 cm. genişliğindeki gövde çürümeye karşı çok dayanIklıdır. Ağaç yaşlanınca yamrulardan gelişen yeni uçlar gövdeyi tazeler. Ortalama boyu 4m ila 10 m olan zeytin ağacı bir yıl bol, bir yıl az ürün verir. Çiçek verme mevsimi kuzey yarım kürede Nisan - Haziran ayları arasındadır. Yeşil zeytinler Ağustos ayı sonundan Kasım ayı başına kadar olan süre içinde olgunlaşır.
Zeytin hasatında toplama şekilleri binlerce yıldan bu yana neredeyse hiç değişmemiş, asırlar boyunca elle toplama ya da silkme yöntemi kullanılmıştır. Bir de, yere düşmüş zeytin meyvelerini toplama yöntemi vardır. Hasat, Kasım ile Mart ayları arasında yapılır.
Ancak genel yöntem silkmedir. Elle toplamada, sağma veya taraklama yöntemi, yerden toplamada ise merdane veya fırça kullanılır. Günümüzde zeytin hasadında makineden de (sarsma ve yerdeki meyveleri emici ekipmanlarla toplama) yararlanılmaktadır. Uygulamada en fazla emek gerektiren yöntem, elle toplamadır. Saatte en fazla 9-10 kilogram zeytinin toplandığı bu yöntem, meyve sağlam ise en iyi kalitede zeytinyağı üretilmesini sağlar
Isıl işlem görmeden meyvesinden yağ çıkarılan Zeytinyağı kültüründe, binlerce yıldan bu yana değişmeyen başka bir gelenek de zeytinden yağ çıkarma yöntemidir. Bunun nedeni zeytinyağının, zeytinlerin soğuk presten geçirilmesiyle elde edilmesi ve hiçbir kimyasal işleme gerek duymadan yenilebilmesidir. İşte bu yüzden, bugün hâlâ Ortadoğu’da rastlanan zeytin üretme yöntemiyle, yaklaşık 6 bin yıl önceki zeytinyağı elde etme yöntemi arasında hiç fark yoktur: Zeytinler ezilerek hamur haline getirilir. Daha sonra bu hamur sıkılır veya presten geçirilir. En sonunda ise yağ, zeytin meyvesinin suyundan (karasu) ayrıştırılır. 19. yüzyılın başında ise teknolojinin gelişmesiyle hidrolik pres makinelerine geçildi. Bugün hidrolik pres makinelerinin yanı sıra, zeytin hamuruna hiç pres uygulamadan merkezkaç kuvvetiyle zeytinyağı elde etmeyi sağlayan makineler de kullanılıyor. Bunların içinde de en yaygını “kontinü sistemi”.
Kontinü sisteme, tam otomatik sisteme denir. Önce zeytinler türlerine göre ayrılır. Huni adlı çukura dökülen zeytinler makine sistemiyle yapraklardan temizlenir ve kırıcıda ezilip kırılır (makine, üçbin devirle çekirdeği unufak eder). Buradan çıkan hamur, karıştırma yoğurmadan sonra su verilir, posa ve şırası ayrıştırılır. Şıradan da yağ ve karasu ayrıştırılıp, yağ filtre tankına alınır, son tortuları ayıklanıp dinlenme tankına bırakılır. Buradan doğal yağ güğümlere, teneke ve şişelere doldurulur. Yağdan geriye kalan prina tekrar öğütülüp sabun yapmada kullanılır. Prina posasına pelet denir ve yakacak, yakıt olarak kullanılır.
Kaliteli zeytinyağı elde etmek için: Zeytinlerin, hasattan sonra mümkün olan en kısa süre içinde işlenmesi gerekir. Çünkü zeytin bekletilirse fermante olur, bu ise zeytinyağının kalitesinin düşmesine yol açar. Ancak, zeytinin “bol” olduğu dönemlerde, bekletilme mecburiyeti de doğabilir. Bu durumda işlemeden bekletilen zeytinler, genellikle 20-30 santim yüksekliğindeki yığınlar şeklinde, iyi havalandırılmış ve serin depolarda saklanır. Doğal zeytinyağı kaliteli olması için şu işlemlerden geçirilir: Zeytin zamanında toplanır, fazla bekletilmeden yağhanede iyice temizlenir, en uygun kaplarda dinlendirilir, serin ve karanlıkta korunur. Zeytinyağında renk, koku, tat değerlendirmesi yapan uzmanlar vardır. Uzmanlar yağın organoleptikini şu parametrelere göre belirler: taze, yakıcı, acı, meyvamsı, tatlı, kekremsi veya küflü, rutubetli, sirkemsi, ekşi, çamurlu, metalik, yanık, karasu, tuzlu, minder, kurtlu, salatalık.
Türkiye'de kaliteyi TSE (TS 341) belirliyor. Denetimi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türk Gıda Kodeksi'ne göre yapıyor. Piyasanın %65'i markasızdır. Zeytinde ürün rekoltesi 40-250 bin ton arasında değişmektedir. Ülke genelinde kişi başına tüketim 2 kilodur. Bu düşük tüketimin sebebi, zeytinyağının pahalı oluşundandır, çünkü ayçiçek yağı 4-5 kat daha ucuzdur.
Ilk siparişim olan tuzsuz zeytin az önce geldi tadı hafif buruk fakat çok lezzetli. Yanında hediye olarak gönderilen elma sirkesi ise günün sürprizi oldu. Başka alışverişlerde görüşmek dileğiyle, çok teşekkür ediyorum.
Ankara2 günlük internet üzerinden işlenmemiş zeytin satın alma arayışım, İznik Zeytinevi'ni bulmamla sonlandı. Öncelikle logoya, sonra web sitesine, yazılan açıklamalara hayran oldum. Tamam dedim, işte budur! Yanılmamışım. Geçen hafta ilk siparişimi verdim. Bir de zeytin fidanı aldım, gözüm gibi bakacağım. Gerek ürün kalitesi, gerek kargo, gerekse iletişimden çok memnun kaldım. Bugün de ikinci siparişimi verdim. Tuzsuz zeytini çok merak ediyorum, hayalimdi! Bir sonraki siparişim zeytinyağı olacak. Mevsime göre edinebileceğim diğer ürünlerin zamanını da büyük sabırsızlıkla bekliyorum. Ellerinize, emeğinize sağlık. İyi ki varsınız.
IstanbulMerhaba,
Rahatsızlığımdan dolayı tuzsuz zeytin almak istediğimde sitenize ulaştım.Ürününüzün %100 tuzsuz olması ile siparişimi verdiğimde, İlgili geri dönüşünüz ürünün özelliğini belirtmeniz tat almadanda memnuniyet vericiydi.%100 tuzsuz zeytin elime ulaştığında özen ile hazırlandığı, Sızma zeytinyağı ile harmanlanmış baskın acımsı tadı dengeliyor, lezzetine lezzet katıyor.Ürünü 2 kere sipariş verdim ilk sefer gibi bilgilendirildim.Teşekkürler.
HAYIRLI İŞLER DİLERİM.
Erken hasat zeytinyağı sipariş ettim mükemmel bir yağ çıktı , çok kaliteli; herkese tavsiye ederim Teşekkür ederim .
İstanbulRahmetli DEMİRELin tavsiyesi ile her sabah 30 adet zeytin tüketen bir zeytin sevici olarak bugüne kadar 40 çeşit zeytin tatmışımdır.Tümünde de ya bitkisel ya da mısırözü yagı kullanarak yumuşuşak kalmasını saglıyorlar.Oysa bu yaglar zeytinin derisine nüfuz ettiginden ne kadar yıkansa ne kadar suda bekletilse de damakda hissediyorsunuz zeytinin dışındaki yag tadlarını.38 çeşit zeytini bir kenara bırakırsak 1k1 zeytin yarışıyor birincilige ve ikincilige iznik irisi,geleneksel sele ve ismini vemeyecegim gemlik tipi bir kooperatif zeytini.Sonuçları soguk sıkım zeytinyagı içimi bitince ileriki günlerde yazarım.Bizlere böyle tadlar sundugunuz için teşekkürler.İLK DEFA ZEYTİNE ZEYTİNYAGI KULLANDIGINIZ İÇİN KUTLUYORUM SİZLERİ.
SİNOPİNTERNETTE GÖRÜP İLETİŞİME GEÇTİM ÇOK İLGİLİ BİR SATICI İLE KARŞILAŞTIM. SİYAH ZEYTİN ALMAK İSTEDİM HEM SELE HEMDE İZNİK İRİSİ OLARAK TAVSİYE ETTİLER. GETİRTİP YEDİK ŞAHANEYDİ. SEVENLER İÇİN HER İKİ ÜRÜN LEZZETİ NEFİS ÇEKİRDEĞİNDEN HEMEN SIYRILAN VE AĞIZDA ÇOK GÜZEL LEZZET BIRAKAN ÜRÜN. TEKRAR SİPARİŞ VERDİM. ŞİMDİ 4 GÖZLE KIRIK YEŞİL ZEYTİNİN ÇIKMASINI BEKLİYORUM. AYRICA BUNLARIN YANINDA ELMA SİRKESİNİDE TAVSİYE EDERİM JEST OLARAK HEDİYE GELDİ. KISACASI HEM SATICI HEM ÜRÜNLER NEFİS TAVSİYE EDERİM. TŞKLER İZNİK ZEYTİN EVİ İYİKİ SİZİ TANIDIM. BOL SATIŞLAR BEREKETLİ ÜRÜNLER DİLİYORUM.
YALOVAZeytin ve zeytinyağına önem veren, seçici bir aileyiz. İznik zeytin evi'ni internet aracılığı ile öğrendim. Yapılan yorumlar çok olumlu idi. Bu yorumların etkisinde kalarak önce 2lt olmak üzere erken hasat, taş baskı zeytinyağı ile Daldan sele siyah zeytin sipariş ettim.Sipariş verdikten sonra İznik zeytin evi'nden Burak bey telefon ile arayıp, zeytin yağı siparişimin hazır olduğunu, daldan sele için 10 gün sonra kargo ücreti almadan göndermelerinin daha uygun olacağını,yeni ürün olduğundan beklememizi önerdi, eğer hemen gönderilmesini istersek hemen de gönderebileceklerini iletti.Beklemeyi tercih ettik.Aradan 10 gün geçtikten sonra Burak beyle telefon ile görüşüp, daldan sele zeytin siparişimize 5 lt taş baskı zeytinyağı da ilave edip yeniledik. Daldan sele zeytin de bir harika. Başta Burak bey olmak üzere İznik zeytin evi'ne teşekkür ediyor, geçen zaman ve kazanca bağlı olarak müşteri ile iletişimi ve kaliteyi bozmamalarını diliyorum.Görüşmek üzere,
ANKARABursalıyım ve iş için Kayseri deyim. Bir gün mailime gelen bir tanıtımla gördük sizi. Deneyelim dedik ne kaybederiz:)Bursa'dan geldiği için hemşehirlilik damarım kabardı kötü çıksa bile güzeldi benim için :) ama inanın biz şimdiye kadar yiyemediğimiz zeytinlerin üzüntüsünü yaşadık :)Favorimiz bu arada 11 kişinin favorisi İznik İrisi di şimdi yeni eklenti 0% tuzlu zeytin muhteşem olmuş ellerinize ,emeğinize sağlık.Mükemmel bir ilgi alaka.
Her şey için teşekkürler.
2018 yılından bu yana ara sıra alışveriş yapıyorum.
Yok böyle güzellik! Ürünlerinin yanı sıra ilgi ve alakaları da maksimum düzeyde! Ve o hiç beklemediğiniz anda gelen hediyeler yok mu :) Sıfır sorun, %100 Kalite % İlgi.Müptelası olunacak bir firma İZNİK ZEYTİN EVİ.Firmayı araştırıp bu yorumları okuyup; kadar pozitif yorum şaibeli ya bu devirde olamaz derseniz, sadece 1 kere şans verin, göreceksiniz! Bu yorum vasıtasıyla çok çok teşekkür ederim.
Sayın iznik zeytin evi işleticileri; Ürünleriniz gerçekten çok başarılı ama daha da fazlasını söylemek istiyorum.
Sizinle olan alış verişimiz;
sunumunuz, şeffaflığınız, ticari ahlakınız ile muhteşem bir deneyime dönüştü.
Dünyada herkes işini böyle yapmalı dedirtecek kadar iyi. Allah yolunuzu açık işlerinizi daim etsin.
Sadık bir müşteri kazandınız...